مدل‌سازی عملکرد زعفران با توجه به شاخص‌های حدی اقلیمی (مطالعه موردی: بیرجند)

آب و هوا، هم به لحاظ میانگین­ها و هم رویدادهای حدی از جمله عوامل مهم تأثیرگذار بر عملکرد محصولات می‌باشد. رویدادهای حدی آب و هوایی، در حال حاضر یک چالش مهم برای تولیدکنندگان محصولات کشاورزی می­باشد که در حال افزایش است و پیش­بینی و محاسبه اثرات آنها بر عملکرد محصولات از مهمترین موضوعات مورد بررسی در بحث امنیت غذایی، جهت افزایش کارایی اقتصادی تولیدات می­باشد. بررسی روند چند سال گذشته زعفران نشان می­دهد، در حالی­که سطح زیر کشت زعفران در ایران افزایش داشته، میزان عملکرد در واحد سطح کاهش داشته است. با توجه به اهمیت زعفران و اینکه عملکرد آن به طور قابل توجهی تحت تأثیر شاخص­های اقلیمی می­باشد، بررسی و شناخت الگوی رویدادهای حدی و تأثیرگذاری آن بر عملکرد می‌تواند به برنامه­ریزی­های مدیریتی و بهره­برداری بهتر این محصول کمک نماید. در این مطالعه جهت بررسی روند نمایه­های حدی اقلیمی، از 38 شاخص بارش و دما که توسط تیم کارشناسیشکارسازی تغییرات اقلیمی سازمان جهانی هواشناسی به عنوان شاخص­های حدی و تغییرات آب و هوایی، استفاده گردید. سپس با استفاده از آنالیز رگرسیون چند متغیره، اثر شاخص­های حدی اقلیمی بر عملکرد بررسی و با انتخاب مناسب­ترین شاخص­ها، مدل عملکرد بر اساس شاخص­ها ارائه شد. نتایج تجزیه و تحلیل شاخص­ها، روند گرم شدن منطقه و کاهش بارش را نشان می ­هد. این نتایج نشان داد که روند افزایشی شاخص­های حدی گرم و روند کاهشی و منفی شاخص­های بارش می­توانند از عوامل مهم و عمده در کاهش عملکرد زعفران باشند.